Κοντά στο ναό του Αγίου Δημητρίου, στη λεγόμενη νεκρή πολιτεία Μυστρά, ανοικοδομήθηκε το 1714 διώροφο κτίσμα με σκοπό να φιλοξενήσει τον εκάστοτε μητροπολίτη. Στο κτίριο αυτό λειτούργησε άτυπα το πρώτο άτυπο μουσείο από τον Γαλλικής υπηκοότητας βυζαντινολόγο Gabriel Millet στα τέλη του 19ου αιώνα. Στους χώρους του άτυπου αυτού μουσείο εκτίθεντο αρχικά γλυπτά αρχιτεκτονικά μέλη από τους ναούς του Μυστρά, ενώ στις αρχές του 20ου αιώνα η συλλογή εμπλουτίστηκε σημαντικά χάρη στη συμβολή του μητροπολίτη Σπάρτης Θεόκλητου Μηνόπουλου.

Η άτυπη λειτουργία του έληξε το 1952, οπότε και ιδρύθηκε επίσημα το Μουσείο του Μυστρά με ταυτόχρονη μετακίνηση της συλλογής στη δυτική πτέρυγα του μητροπολιτικού συγκροτήματος. Στην αίθουσα του ορόφου παρουσιάζονται αντικείμενα μικροτεχνίας που προέκυψαν από ανασκαφές στον περιβάλλοντα χώρο, φορητές εικόνες , τοιχογραφίες αλλά και επιγραφές. Στον χώρο του ισογείου η έκθεση εμπλουτίστηκε σημαντικά όταν μεταφέρθηκαν σε αυτήν  αντικείμενα βυζαντινής εποχής από του μουσείο της Σπάρτης. Με την προσαύξηση των αντικειμένων αυτών η έκθεση επεκτάθηκε και στους ημιυπαίθριους και αύλειους χώρους του κτιρίου με αποτέλεσμα πολλά από τα εκθέματα, όπως παραδείγματος χάριν τα εξαιρετικής τεχνοτροπίας γλυπτά, να λειτουργούν και ως διακοσμητικά στοιχεία των εξωτερικών όψεων του κτιρίου. Η τάση αυτή άλλωστε είχε υιοθετηθεί με επιτυχία και από σημαντικές προσωπικότητες του εκκλησιαστικού χώρου όπως ο μητροπολίτης Ανανίας Λαμπάρδης.

Από την πρώτη επίσημη ίδρυσή του έως σήμερα το μουσείο συνεχώς εμπλουτίζει τις συλλογές του περιλαμβάνοντας και σπάνια νομίσματα, τμήματα  τοιχογραφιών, εικόνες, υφάσματα και οργανικές ύλες. Το 2001 η ανάγκη εκσυγχρονισμού του τρόπου παρουσίασης των νέων πορισμάτων της έρευνας υπαγόρευσε μια νέα θεματική, μουσειολογική και μουσειογραφική προσέγγιση της μόνιμης έκθεσης του μουσείου.

Ψήγματα ιστορίας

Όπως είναι ιστορικά γνωστό, ο Μυστράς αποτέλεσε ακμαίο υστεροβυζαντινό αστικό κέντρο, γεγονός που τον καθιστά εξαιρετικά πρόσφορο πεδίο μελέτης των σχέσεων Βυζαντίου και Μεσαιωνικής Δύσης πριν την Αναγέννηση. Το ζήτημα αυτό αναδεικνύεται μέσα από την επανέκθεση που τιτλοφορείται «Βυζάντιο και Δύση: η εμπειρία του υστεροβυζαντινού αστικού κέντρου του Μυστρά». Στην έκθεση αυτή σκιαγραφείται η πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα , η πνευματική ζωή και η τέχνη στην περιοχή του Μυστρά κατά την εποχή των Παλαιολόγων όπως αυτή διαμορφώθηκε από την επίδραση των σχέσεων του Βυζαντίου με τη Δύση.

Η μόνιμη έκθεση του μουσείου κινείται γύρω από τρεις θεματικούς άξονες:

• Ιδεολογία στον πολιτικό στίβο και καλλιτεχνικά δημιουργήματα
• Ζητήματα της καθημερινής ζωής, όπως η αμφίεση, που μαρτυρούν τη σχέση Δύσης Βυζαντίου
• Επιδράσεις της δυτικής τέχνης στην καλλιτεχνική δημιουργία

Μεταξύ των εκθεμάτων περιλαμβάνονται μια μαρμάρινη πλάκα του 14ου που αναπαριστά την ανάληψη του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δύο ταφικές πλάκες με μονογράμματα της οικογένειας Καντακουζηνών, γυναικεία φορέματα και γυναικεία κόμη, δύο τμήματα επιστυλίου τέμπλου από το ναό της Περιβλέπτου του Μυστρά, τρεις χειρόγραφοι κώδικες της Ι. Μητροπολέως Μονεμβασιάς και Σπάρτης καθώς και ένα μαρμάρινο προσκυνητάρι με απεικόνιση του Χριστού.

Πληροφορίες:

Τ.Κ. 23100, Μυστράς

Τηλ:  +302731083377
Φαξ: +302731025363
Email: [email protected]