Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Σπάρτης βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και αποτελεί το παλαιότερο επαρχιακό αρχαιολογικό μουσείο της χώρας. Το νεοκλασικό κτήριο κτίστηκε κατά τη διετία 1874-1876 σε σχέδια του Γ. Κατσαρού και έχει κηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο.
Με ευρήματα που εκτείνονται χρονολογικά από τη Μυκηναϊκή έως και τη Ρωμαϊκή εποχή (1600 π.Χ.-324 μ.Χ.), η έκθεση του μουσείου προσφέρει ένα πανόραμα για την τέχνη και την ιστορία της αρχαίας Σπάρτης. Ιδιαίτερη θέση κατέχουν τα ευρήματα που προέρχονται από τα σημαντικότερα ιερά της περιοχής: το ιερό της Ορθίας Αρτέμιδος, που αποτελούσε θρησκευτικό κέντρο της αγωγής των νέων, το ιερό του Αμυκλαίου Απόλλωνα, σημαντικό πολιτικό και θρησκευτικό κέντρο της Σπάρτης σε όλη τη διάρκεια της αρχαιότητας, και το Μενελάιο στην αρχαία Θεράπνη.
Το μουσείο διαθέτει επτά αίθουσες και ανάμεσα στα σημαντικότερα εκθέματά του συγκαταλέγονται αμφορείς με διακόσμηση ανακτορικού ρυθμού από το μυκηναϊκό νεκροταφείο της Πελλάνας, πήλινες προσωπίδες του 7ου-6ου αι. π.Χ. από το ιερό της Ορθίας Αρτέμιδος, οι οποίες παριστάνουν πολεμιστές, καθώς και μέδουσες και δωρικά κιονόκρανα «μικτού τύπου» (με δωρικά και ιωνικά στοιχεία), έργα του γλύπτη Βαθυκλή, που εργάστηκε στο Αμυκλαίο (6ος αι. π.Χ). Στα καλύτερα δείγματα λακωνικής γλυπτικής συγκαταλέγονται η πυραμιδοειδής στήλη (6ος αι. π.Χ.) που φέρει ανάγλυφες παραστάσεις με ζεύγη μορφών και στις δυο πλευρές της: στη μία εικονίζονται πιθανόν ο Μενέλαος και η Ελένη, ενώ στην άλλη η δολοφονία της Κλυταιμνήστρας από τον γιο της Ορέστη.
Στο μουσείο υπάρχουν επίσης δύο αίθουσες με γλυπτά μεταξύ των οποίων το περίφημο άγαλμα Σπαρτιάτη οπλίτη του β' μισού του 5ου αι. π.Χ., που βρέθηκε στο ιερό της Χαλκιοίκου Αθηνάς, στην ακρόπολη της Σπάρτης, και θεωρείται ότι απεικονίζει τον Λεωνίδα.
Τέλος, στα εκθέματα του μουσείου περιλαμβάνονται και πολλά ψηφιδωτά των Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών χρόνων, με ενδιαφέρουσες παραστάσεις, όπως αυτή της μυθικής αρπαγής της Ευρώπης ή του Ορφέα με τη λύρα.
Ώρες λειτουργίας: Καθημερινά και τις Κυριακές, από 1η Ιουνίου μέχρι 31 Οκτωβρίου: 09:00–16:00 και από 1η Νοεμβρίου μέχρι 31 Μαΐου: 08:00–15:00
Τηλ. επικοινωνίας: 27310 28575